ปีงบประมาณ พ.ศ.2567 (ครั้งที่ 2) 

          นโยบายอธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์ประจำปี พ.ศ.2567
 ปฎิทินการปฏิบัติงานประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2567 (ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2566 - 30 กันยายน  2567)
       แผนปฏิบัติงานและงบประมาณรายจ่าย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2567 (ฉบับสมบูรณ์)
  1. แผนงานบุคลากรภาครัฐ              
          ผลผลิต  รายการบุคลากรภาครัฐ
          กิจกรรมหลัก ค่าใช้จ่ายบุคลากรภาครัฐกรมส่งเสริมสหกรณ์ (ค่าใช้จ่ายพนักงานราชการ และค่าเช่าบ้าน)
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณของบุคลากรภาครัฐกรมส่งเสริมสหกรณ์ 
  2. แผนงานพื้นฐานด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน           
          ผลผลิต  สหกรณ์และกลุ่มเกษตรกรได้รับการส่งเสริมและพัฒนาให้มีความเข้มแข็งตามศักยภาพ
          กิจกรรมหลัก การพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 
          กิจกรรมหลัก ส่งเสริมและพัฒนาสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร
          กิจกรรมหลัก : สนับสนุนการส่งเสริมและพัฒนาสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร
          กิจกรรมรอง : สนับสนุนการส่งเสริมและพัฒนาสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกรให้มีความเข้มแข็งตามศักยภาพ (อำนวยการ) 
   1. ฝ่ายบริหารทั่วไป
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบอำนวยการ)
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบลงทุน)
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (ค่าสาธารณูปโภค)
    2. กลุ่มจัดตั้งและส่งเสริมสหกรณ์
           สหกรณ์และกลุ่มเกษตรกรได้รับการส่งเสริมและพัฒนาให้มีความเข้มแข็งตามศักยภาพ (ข้อมูล ณ 31 สิงหาคม 2566)
            สหกรณ์นอกภาคการเกษตรมีความเข้มแข็งระดับ 1 และ 2 ไม่น้อยกว่าร้อยละ 47.5
            กลุ่มเกษตรกรมีความเข้มแข็งระดับ 1 และ 2 ไม่น้อยกว่าร้อยละ 32.5
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (สหกรณ์และกลุ่มเกษตรกรได้รับการส่งเสริมและพัฒนาให้มีความเข้มแข็งตามศักยภาพ)
            ส่งเสริมและพัฒนาสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรสู่ดีเด่นแห่งชาติ     
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (ส่งเสริมและพัฒนาสหกรณ/กลุ่มเกษตรกรสู่ดีเด่นแห่งชาติ)
             กำกับ ดูแล ตรวจสอบ และคุ้มครองระบบสหกรณ์ (ชำระบัญชีสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกร)
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (ส่งเสริมและพัฒนาสหกรณ/กลุ่มเกษตรกรสู่ดีเด่นแห่งชาติ)
             ชำระบัญชี
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (ชำระบัญชี)
        สหกรณ์อาสาทำความดีด้วยหัวใจ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (สหกรณ์อาสาทำความดีด้วยหัวใจ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว)
        ประชุมคณะกรรมการกลางกลุ่มเกษตรกรระดับจังหวัด
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (ประชุมคณะกรรมการกลางกลุ่มเกษตรกรระดับจังหวัด)
    3. กลุ่มส่งเสริมและพัฒนาธุรกิจสหกรณ์
           สหกรณ์และกลุ่มเกษตรกรมีสถานะดำเนินการมีอัตราการขยายตัวของปริมาณธุรกิจเพิ่มขึ้นร้อยละ 1
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (อัตราการขยายตัวของปริมาณธุรกิจ)
            ติดตามการใช้ประโยชน์จากอุปกรณ์/สิ่งก่อสร้าง
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (ติดตามการใช้ประโยชน์จากอุปกรณ์/สิ่งก่อสร้าง)
    4. กลุ่มส่งเสริมและพัฒนาการบริหารการจัดการสหกรณ์
          จำนวนสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรที่มีอัตราส่วนเงินออมต่อหนี้สินของสมาชิกเพ่ิ่มขึ้นจากปีก่อนไม่น้อยกว่าร้อยละ 63
           Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (อัตราส่วนเงินออมต่อหนี้สิน)
          ภารกิจอื่นๆ
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (ภารกิจอื่นๆ)
    5. กลุ่มตรวจการสหกรณ์
          กิจกรรม กำกับ ดูแล ตรวจสอบและคุ้มครองระบบสหกรณ์
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (กำกับ ดูแล ตรวจสอบ และคุ้มครองระบบสหกรณ์)
    6. นิคมสหกรณ์ห้างฉัตร และกลุ่มส่งเสริมสหกรณ์ 1-5
          กิจกรรม แนะนำ ส่งเสริมสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร สำนักงานสหกรณ์จังหวัดลำปาง
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (ภาพรวม)
      นิคมสหกรณ์ห้างฉัตร
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (นิคมสหกรณ์ห้างฉัตร)
          Action Plan : ณรงค์ฤทธิ์/ศราวุธ
         กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์1
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์1)
          Action Plan : พูนศักดิ์/วรรณา/กิตติญา/ปาณิสรา/กุลธวัช
         กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์2
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์2)
          Action Plan : เอมอร/ขวัญฤทัย/สกุล
         กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์3
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์3)
          Action Plan : อรทัย/นิลวรรณ/พิมพิศา/มลิวรรณ
         กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์4
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์4)
          Action Plan : จาริณี/นฤมล
         กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์5
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (กลุ่มส่งเสริมสหกรณ์5)
          Action Plan : ธัญพัฒน์/สมบัติ/จุรีรัตน์
          กิจกรรมรอง ออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ในที่ดินพื้นที่นิคมสหกรณ์ 
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบรายจ่ายอื่น)
  3. แผนงานยุทธศาสตร์เสริมสร้างพลังทางสังคม     
          3.1 โครงการพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืน         
          กิจกรรมหลัก การพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืน (โครงการหลวง) เป้าหมายโครงการ 
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (ดำเนินงาน/งบเงินอุดหนุน)
          กิจกรรมหลัก การพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืน (โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวง)
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          3.2 โครงการส่งเสริมการดำเนินงานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ 
          กิจกรรมหลัก  พัฒนาสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรในพื้นที่โครงการหลวงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
            กิจกรรมที่ 2 ส่งเสริมกิจกรรมสหกรณ์นักเรียนในโรงเรียน ตามพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน/งบเงินอุดหนุน)
            กิจกรรมที่ 4 อนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
         Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
            กิจกรรมที่ 5 คลินิกเกษตรเคลื่อนที่ในพระราชานุเคราะห์ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมงกุฎราชกุมาร
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
            กิจกรรมที่ 6 โครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร
           Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
            กิจกรรมที่ 7 โครงการจัดงาน "7 มิถุนายน วันสหกรณ์นักเรียนประจำปี 2567"
           Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
  4. แผนงานยุทธศาสตร์พัฒนาและส่งเสริมเศรษฐกิจฐานราก
          4.1 โครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนของสถาบันเกษตรกรและสมาชิก 
          กิจกรรมหลัก ส่งเสริมและพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อยกระดับมาตรฐานและสร้างมูลค่าเพิ่มสินค้าชุมชน
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          4.2 โครงการแก้ไขปัญหาหนี้สินและพัฒนาคุณภาพชีวิตสมาชิกสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรด้วยระบบสหกรณ์ 
          กิจกรรมหลัก แก้ไขปัญหาหนี้สินและพัฒนาคุณภาพชีวิตสมาชิกสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรด้วยระบบสหกรณ์
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          4.3 โครงการส่งเสริมและพัฒนาอาชีพภายใต้โครงการจัดที่ดินทำกินของเกษตรกร 
          กิจกรรมหลัก ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพภายใต้โครงการจัดที่ดินตามนโยบายรัฐบาล
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
  5. แผนงานยุทธศาสตร์การเกษตรสร้างมูลค่า
5.1 โครงการส่งเสริมและพัฒนาสินค้าเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น 
          กิจกรรมหลัก ส่งเสริมศักยภาพด้านการตลาดสินค้าเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่นสู่ตลาดยุคใหม่
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          5.2 โครงการสร้างมูลค่าเพิ่มจากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร 
          กิจกรรมหลัก สร้างมูลค่าเพ่ิ่มจากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรของสถาบันเกษตรกร
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          5.3 โครงการส่งเสริมการแปรรูปสินค้าเกษตร 
          กิจกรรมหลัก ส่งเสริมการแปรรูปสินค้าเกษตรและพัฒนาศักยภาพสถาบันเกษตรกรเพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตร
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          5.4 โครงการส่งเสริมและพัฒนาสถาบันเกษตรกร 
          กิจกรรมหลัก ส่งเสริมและพัฒนาเพื่อรักษาและยกระดับความเข้มแข็งสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกร
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)      
          5.5 โครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ 
          กิจกรรมหลัก ส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ในสถาบันเกษตรกร
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          5.6 โครงการยกระดับคุณภาพมาตรฐานสินค้าเกษตร 
          กิจกรรมหลัก ส่งเสริมเกษตรปลอดภัยในสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          5.7 โครงการเพิ่มประสิทธิภาพด้านการผลิตและการขนส่งของสหกรณ์เพื่อเป็นต้นแบบในการบริหารจัดการ 
          กิจกรรมหลัก เพิ่มประสิทธิภาพด้านการผลิตและการขนส่งของสหกรณ์เพื่อเป็นต้นแบบในการบริหารจัดการ
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          5.8 โครงการสร้างความเชื่อมั่นในสินค้าเกษตรและอาหาร
          กิจกรรมหลัก ส่งเสริมสินค้าเกษตรปลอดภัยและสินค้าเกษตรอัตลักษณ์ให้เกิดการยอมรับและเชื่อมั่นจากผู้บริโภค
          กิจกรรม : โครงการจัดมหกรรมการเกษตรและท่องเที่ยวถนนสายดอกไม้งานริมกว๊านพะเยา
           กิจกรรม : โครงการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการ "การตรวจสอบย้อนกลับสินค้าเกษตร"
          กิจกรรม : โครงการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการ "การตลาดออนไลน์ยุคใหม่" ครั้งที่ 2
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          5.9 โครงการยกระดับสถาบันเกษตรกรให้เป็นผู้ประกอบการธุรกิจเกษตร
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)
          5.10 โครงการส่งเสริมการปลูกพืชสมุนไพร
          Action Plan : แผนปฏิบัติการและงบประมาณ (งบดำเนินงาน)

หลักการการสหกรณ์ (Cooperative Principles)
หลักการสหกรณ์ คือ "แนวทางที่สหกรณ์ยึดถือปฏิบัติเพื่อให้คุณค่าทางสหกรณ์เกิดผลเป็นรูปธรรม" ซึ่งประกอบด้วยการที่สำคัญรวม 7 ประการ กล่าวคือ
หลักการที่ 1 การเป็นสมาชิกโดยสมัครใจและเปิดกว้าง (Voluntray and Open Membership)
          (1) พึงตระหนักว่าการเข้าและออกจากการเป็นสมาชิก จะต้องเป็นไปโดยความสมัครใจของบุคคล (คำว่า "บุคคล" หมายถึง ทั้งบุคคลธรรมดาและนิติบุคคล) ไม่ใช้ถูกชักจูง โน้มน้าว ล่อลวง บังคับ ข่มขู่จากผู้อื่น
           (2) อย่างไรก็ดี การกำหนดคุณสมบัติสมาชิกของสหกรณ์ต่างๆ เพื่อให้ได้บุคคลที่เข้ามาเป็นสมาชิกแล้วสามารถร่วมกันดำเนินกิจกรรมในสหกรณ์ได้ และไม่สร้างปัญหาความเดือดร้อนให้แก่เพื่อนสมาชิกและสหกรณ์ ไม่ถือว่าขัดกับหลักการสหกรณ์ข้อนี้
           (3) สมาชิกสมทบนั้น ควรมีแต่เฉพาะกรณีของสหกรณ์บางประเภทที่มีลักษณะพิเศษและจำเป็นเท่านั้น ไม่ควรให้มีในสหกรณ์ทั่วไปหรือทุกประเภท เพราะตามปกติสมาชิกสมทบมาจากบุคคลซึ่งขาดคุณสมบัติที่จะเป็นสมาชิกธรรมดา หากสหกรณ์ใดรับสมาชิกสมทบจำนวนมาก ก็อาจกระทบต่อการส่งเสริมผลประโยชน์ของสมาชิกธรรมดาได้แม้ว่ากฎหมายจะได้ห้ามมิให้สมาชิกสมทบมีสิทธิบางประการก็ตาม
หลักการที่ 2 การควบคุมโดยสมาชิกตามหลักประชาธิปไตย  (Democratic Member Control)
พึงตระหนักว่าเป็นหน้าที่ของสมาชิกทุกคนที่จะต้องร่วมแรงกายใจ และสติปัญญาในการดำเนินการและควบคุมดูแลการดำเนินงานของสหกรณ์ของสหกรณ์ตามวิถีทางประชาธิปไตย เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล โดยผ่านช่องทางหรือองค์กรต่างๆ เช่น คณะกรรมการดำเนินการ ผู้ตรวจสอบกิจการและที่ประชุมใหญ่
หลักการที่ 3 การมีส่วนร่วมทางเศรษฐกิจของสมาชิก (Member Economic Participation)
           (1) หลักการสหกรณ์ข้อนี้ มุ่งเน้นให้สมาชิกทุกคนพึงตระหนักว่าบทบาทที่สำคัญของตนคือ การที่ต้องเป็นทั้งเจ้าของและลูกค้าในคนเดียวกัน (Co-owners and Customers) จึงต้องทำหน้าที่เป็นผู้สมทบทุน ผู้ควบคุม และผู้อุดหนุน หรือผู้ใช้บริการของสหกรณ์ มิใช่มาเป็นสมาชิกเพียงเพื่อมุ่งหวังได้รับประโยชน์จากสหกรณ์เท่านั้น
           (2) ในการจัดสรรกำไรสุทธิเพื่อความเป็นธรรมแก่สมาชิก ส่วนหนึ่งต้องกันไว้เป็นทุนสำรอง ซึ่งจะนำไปแบ่งกันมิได้ แต่เป็นทุนเพื่อพัฒนาสหกรณ์ของพวกเขาเอง ถือว่าเป็นทุนทางสังคม นอกนั้นอาจแบ่งเป็นเงินปันผลในอัตราจำกัด และเป็นเงินเฉลี่ยคืน ตามส่วนแห่งธุรกิจ
หลักการที่ 4 การปกครองตนเองและความเป็นอิสระ (Autonomy and Independence)
           (1) สมาชิก กรรมการและพนักงานสหกรณ์รวมทั้งหน่วยงานส่งเสริมสหกรณ์ต้องสำนึกและตระหนักอยู่เสมอว่าสหกรณ์เป็นองค์การช่วยตนเอง และปกครองตนเอง เพราะฉะนั้นสหกรณ์ต้องเป็นอิสระในการตัดสินใจ หรือทำสัญญาใด๐ ตามเงื่อนไขที่สหกรณ์ยอมรับได้กับบุคคล
ภายนอกหรือรัฐบาล
           (2) การรับความช่วยเหลือหรือสนับสนุนจากรัฐ หรือบุคคลภายนอกไม่ขัดกับหลักความเป็นอิสระของสหกรณ์ หากผู้ให้ความช่วยเหลือมุ่งหมายให้สหกรณ์ช่วยเหลือตนเองได้ และควบคุมตามหลักประชาธิปไตย รวมทั้งธำรงไว้ซึ่งความเป็นตัวของตัวเองของสหกรณ์
หลักการที่ 5 การศึกษา ฝึกอบรมและสารสนเทศ (Education, Training and Information)
           (1) หลักการข้อนี้เป็นจุดอ่อนของสหกรณ์ในประเทศไทยทุกระดับ ทั้งสหกรณ์ขั้นปฐมและสหกรณ์ขั้นสูง เพราะขาดแผนแม่บทในการพัฒนาการศึกษาทางสหกรณ์ให้เป็นบทบาท และความรับผิดชอบของขบวนการสหกรณ์อย่างแท้จริง ทั้งๆ ที่ได้รับเริ่มให้จัดตั้งกองทุนสะสม
จัดสหภาพสหกรณ์จากกำไรของสหกรณ์มาตั้งแต่ พ.ศ. 2492 และแม้จะมีการจัดตั้งสันนิบาต สหกรณ์แห่งประเทศไทยและมีชุมนุมสหกรณ์ระดับชาติบ้างแล้วส่วนราชการที่ทำหน้าที่ส่งเสริมสหกรณ์ก็ยังคงดำเนินการให้การศึกษาและฝึกอบรมทางสหกรณ์แทบจะเรียกได้ว่า
ซ้ำซ้อนกับขบวนการสหกรณ์โดยไม่มีเป้าหมายที่ชัดเจนให้ขบวนการสหกรณ์สามารถรับผิดชอบการให้การศึกษาและฝึกอบรมทางสหกรณ์ได้ด้วยตนเองในที่สุดโดยมีหน่วยงานของรัฐทำหน้าที่ให้การสนับสนุนอย่างเพียงพอตามความจำเป็นและเน้นการฝึกอบรมข้าราชการให้ปฏิบัติหน้าที่ อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
           (2) การศึกษาฝึกอบรมและสารสนเทศมีความมุ่งหมายและเน้นกลุ่มเป้าหมาย ดังนี้
               - การศึกษามุ่งให้สมาชิกและบุคคลทั่งไปซึ่งถือว่าเป็นผู้ที่จะเป็นสมาชิกในอนาคต มีความรู้ และความเข้าใจเกี่ยวกับสหกรณ์ รวมทั้งมีความสำนึก และตระหนักในสิทธิและหน้าที่ของสมาชิก หรือให้เป็นผู้มีจิตวิญญาณสหกรณ์
               - การฝึกอบรมมุ่งให้กรรมการ ผู้จัดการและพนักงานสหกรณ์ มีความรู้ ความสามารถ และทักษะ รวมทั้งความรับผิดชอบในบทบาทหน้าที่ของตน
               - ส่วนสารสนเทศนั้นมุ่งให้บุคคลทุกกลุ่ม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สำหรับเยาวชนปละผู้นำด้านความคิดเป็น เช่น ผู้นำชุมนุม นักหนังสือพิมพ์ นักเขียน ผู้นำองค์กร พัฒนาชุมชน ฯลฯ โดยเน้นการติดต่อสื่อสาร 2 ทาง
           (3) หลักสูตรและเนื้อหาของการศึกษาอบรม ควรครอบคลุมทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมืองและวัฒนธรรม
หลักการที่ 6 การร่วมมือระหว่างสหกรณ์ (Cooperation among Cooperatives)
          (1) แท้จริงการร่วมมือระหว่างสหกรณ์เป็นหลักการเดียวกันกับการร่วมมือระหว่างบุคคลธรรมดาในการจัดตั้งสหกรณ์นั่นเอง ซึ่งจะก่อให้เกิดการประหยัดด้วยขนาด มีอำนาจการต่อรองสูงขึ้น และนำไปสู่การรับใช้สมาชิกอย่างมีประสิทธิผลยิ่งขึ้น
(2) การร่วมมือระหว่างสหกรณ์อาจทำได้ทั้งในแนวนอนและแนวตั้ง ในแนวนอนสหกรณ์ทุกสหกรณ์ไม่ว่าประเภทเดียวกันหรือไม่ สามารถร่วมมือกันได้ในทุกระดับเพื่อประโยชน์สูงสุดของสมาชิกและขบวนการสหกรณ์ในแนวตั้งสหกรณ์ท้องถิ่นประเภทเดียวกันควรรวมตัวกันทางธุรกิจเป็นชุมนุมสหกรณ์ระดับภูมิภาค หรือระดับประเทศ และระดับระหว่างประเทศ และสหกรณ์ทุกประเภท ทุกระดับ ทุกสหกรณ์ควรรวมตัวกันเป็นองค์การสหกรณ์สูงสุด (Apex Organization) เพื่อประโยชน์ในการส่งเสริมด้านอุดมการณ์ การศึกษา การฝึกอบรม การส่งเสริมแนะนำ การกำกับดูแล การตรวจสอบ การวิจัย และการพัฒนา ฯลฯ
           (3) วัตถุประสงค์สำคัญของการร่วมมือระหว่างสหกรณ์ คือ เพื่อให้สหกรณ์สามารถอำนาจผลประโยชน์ ทางเศรษฐกิจ เพราะฉะนั้นสหกรณ์ท้องถิ่นแต่ละสหกรณ์ และสหกรณ์ขั้นสูงต้องเป็นสหกรณ์ที่มีความเข้มแข็งและยั่งยืน มีชีวิตชีวา (Viable & Sustainable) และร่วมมือกันในลักษณะของ "ระบบรวม" หรือเป็นเอกภาพ
หลักการที่ 7 การเอื้ออาทรต่อชุมชน (Concern for Community)
           (1) สหกรณ์เป็นองค์การทางเศรษฐกิจและสังคม และเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนที่สหกรณ์ตั้งอยู่ เพราะฉะนั้น การดำเนินงานของสหกรณ์ต้องเป็นไปเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนของชุมชนนั้นๆ ซึ่งหมายความว่าเป็นการพัฒนา ที่ไม่ทำลายทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศ หรือเป็นการพัฒนาที่สนองความต้องการและความใฝ่ฝันของคนรุ่นปัจจุบัน โดยไม่ทำลายโอกาส ความสามารถ และอนาคตของ
คนรุ่นหลัง
           (2) เนื่องจากสมาชิกสหกรณ์ก็เป็นสมาชิกของชุมชนนั้นเอง สหกรณ์จึงควรมีส่วนช่วยเหลือในการพัฒนาชุมชนนั้นแบบยั่งยืน